Van slimme fabriek naar ‘dark factory’: mijn kijk op de volgende industriële revolutie
door Thijs Dorssers, directeur NLrobotics
De fabriek die nooit slaapt
In de maakindustrie hoor je steeds vaker de term dark factory: een fabriek die 24/7 draait, zonder pauzes en soms zelfs zonder licht, omdat er geen mensen meer op de vloer nodig zijn. Robots, humanoids en kunstmatige intelligentie (AI) nemen de volledige productie over – van ontvangst van grondstoffen tot eindproduct en verzending.
Dit klinkt futuristisch, maar het gebeurt nu al. In China zijn dark factories realiteit, en ook in Nederland zetten bedrijven stappen in die richting. Denk aan hightech omgevingen waar menselijk ingrijpen minimaal is en data, engineering en logistiek naadloos samenwerken.
Meer dan alleen technologie
Deze verschuiving gaat niet alleen over nieuwe machines of slimme software. Het is een mindsetverandering.
We gaan:
Van handenwerk naar algoritmes. Beslissingen worden autonoom genomen op basis van data.
Van routine naar intelligentie. Productie past zich realtime aan veranderende omstandigheden aan.
Van verlicht naar datagedreven. Het fysieke licht kan uit, maar de datastromen branden dag en nacht.
Generatie Z en Alpha stappen straks in fabrieken waar ‘productiewerk’ betekent dat je processen regisseert, data interpreteert en AI traint.
Waarom dit geen keuze meer is
Uit de Rabobank Sectorvisie Industrie blijkt dat drie grote uitdagingen de versnelling richting autonome productie aanjagen:
Energie-efficiëntie – Automatisering vermindert energieverbruik en piekbelasting.
Grondstoffenschaarste – Precisieproductie en circulaire processen beperken verspilling.
Arbeidstekorten – Structureel tekort aan technisch personeel maakt robots en humanoids noodzakelijk.
Wie wacht, loopt achter. De concurrentie in Azië en elders werkt al op snelheid en schaal die met mensenhanden niet meer te evenaren is.
De rol van humanoids
Humanoids zijn de brug tussen de huidige fabriek en de volledig autonome dark factory. Ze:
Werken in bestaande omgevingen zonder ingrijpende verbouwingen.
Kunnen flexibel uiteenlopende taken uitvoeren.
Bieden schaalbaarheid zonder nieuwe mensen te hoeven werven.
Nieuwe verantwoordelijkheden
Met volledige of gedeeltelijke autonomie komen ook nieuwe vragen:
Wie is verantwoordelijk als een systeem een verkeerde beslissing neemt?
Hoe zorgen we dat data en algoritmes eerlijk en uitlegbaar zijn?
Hoe behouden we draagvlak bij medewerkers en de samenleving?
Bedrijven die dit vanaf het begin goed organiseren – transparant, inclusief en met oog voor mens en maatschappij – winnen op lange termijn het vertrouwen van klanten, medewerkers en partners.
Van fruit tot fabriek: het gebeurt al in Nederland
Een mooi voorbeeld van hoe Nederland zelf stappen zet richting autonome productie is de Dark Fruit Factory van NXTGEN Hightech.
Hier worden fruitverwerkingsprocessen vergaand geautomatiseerd, waardoor productie sneller, veiliger en efficiënter verloopt – met minimale menselijke tussenkomst.
De tijd van afwachten is voorbij
De dark factory is niet het eindstation, maar een belangrijke stap in de volgende industriële revolutie. Het vraagt lef, visie en samenwerking over sectoren en generaties heen.
“We staan opnieuw aan het begin van een revolutie. Wat nu nog spannend lijkt, wordt straks onmisbaar. Net zoals we ons geen wereld meer zonder internet kunnen voorstellen, zal over twintig jaar volledig autonome productie de standaard zijn.”
💡 Wil je zelf aan de slag met humanoids in je fabriek?
Op de agenda van NLrobotics staat de inventarisatie voor pilots met humanoids in productieomgevingen.
Laten we samen verkennen hoe we jouw fabriek klaar maken voor de volgende stap.
📧 Neem contact op met Thijs Dorssers via
thijs@nlrobotics.nl of bel +31 6 30 854 993.